Çocuğun Duygusal İhtiyaç Listesi

0 Yorum

Çocukların olumsuz duygularını tetikleyen birçok etken olabilir. Temel ihtiyaçlarının karşılanmadığı hissi doğduğu anda, çocukların tadı kaçar. Huysuz, ya da kızgın olabilirler. Başlarını öne eğip bir kenara çekilebilirler. Bir evrensel ihtiyaç listesi yapmayı deneyelim, sonra ihtiyaçlar karşılanmadığında neler olduğunu düşünelim: (Greenspan listesi)

Aidiyet ve güvenlik: Korunduğunu hissetme, güvenlik ihtiyaçlarının her zaman birlikte olduğu kişilerce (Kim mi? Aile) karşılandığını hissetme. Düzen ve kurallar. Ne olup biteceğinin (düzendeki değişiklikler dahil) önceden bilinmesi. ihtiyaçların karşılanmasında tıkır tıkır işleyen bir sistem (uyku-yemek saati; gecikmelerin bildirilmesi)

Güçlü olmak, güçlüyke ilişkili olmak: Güçten kastımızın yumruk gücü olmadığını okuyanlar bilirler, ama yine de tekrarlayalım. Kendimizden daha fazla deneyimli, gerektiğinde sığınacağımız, gücünden beslendiğimiz, gücünden çekindiğimiz ama korkmadığımız, yücelttiğimiz kişilerle beraber olmak güçlendirir. Babamız, annemiz, abimiz, ablamız... Eşit olmadığımız, ama bu eşitsizlikten yararlanabildiğimiz ilişkiler.

Başkaldırabilmek: Ezilmeyeceğini, aşağılanmayacağını bilerek kafa tutabilmek, farklı görüşünü söyleyebilmek hakkını en rahat aile içinde kullanabilir. Ne kadar ters düşerse düşsün, dışlanmayacağını bilebilmenin rahatlığını hissetmek...

Merak, can sıkıntısını aşabilmek: Can sıkıntısı çocuğu yeni şeylere keşfetmeye yönelten temel duygulardan birisidir. Olumsuz duygulardan kurtulma çabası, olumsuz duyguların olumlu işlevi sayılabilir. Merak karşılandığı ölçüde can sıkıntısı azalır.

Kendini değerli hissetme: Değerin ölçüsü, gösterdiğiniz ilgi. İlginin ölçüsü ne? İlgi gösterdiğiniz kişiye, çocuğunuza, ayırdığınız zaman.

Bu listedeki ihtiyaçlar karşılanmadığında, olumsuz duygular ortaya çıkar. Olumsuz duyguları tetikleyen olayların ortak özellikleri nelerdir? Çocuğunuzu keyifsiz, durgun ya da kızgın gördüğünüzde öncesinde neler olmuş olabilir?

Değersizlik duygusu veren durumlar: Yeterince zaman ayrılmadığında (işten eve geldiğinizdeki ilk işiniz TV'yi açmak ise... Mesela)

Bir eksilme ya da kaybetme hissi veren durumlar: Ne zaman biteceği belirsiz ayrılıklar sizi kaybedebilme olasılığını akla getirdiği için (evden, çocuk ağlamasın diye, gizlice çıkıp gitme alışkanlığınız varsa, bir sonraki çıkışınızın tedirginliği içindeki çocuğunuzun, sizi her şık şıkıdım gördüğünde huysuzlaşmasını ona çok görmeyin).

Her iki durumdaki ortak düşünce şu: Ben (bebek/çocuk) annem ile babamın gözündeki yerimi kaybedebilirim, gözden çıkartılabilirim. Çocuk bunları da nereden çıkartacak, demeyin. Elbette ki, eline kalem kağıdı alıp bu düşünce duyguları dile getirmeyecek. Bu düşüncelere siz kapılsaydınız, hangi duyguları yaşayabilirdiniz? Onu tahmin etmeye çalışırsanız, çocuğunuzdakinden farksız hislere ulaşabilirsiniz.

 

Yorum Yaz