Kemoterapi Sürecinde Beslenme

0 Yorum

Kemoterapi alan hastalar için beslenme, tedavi sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Tedavi süresince vücudun artan enerji ve besin ihtiyacını karşılamak, yan etkileri hafifletmek ve genel sağlık durumunu desteklemek için doğru beslenme alışkanlıkları geliştirmek önemlidir. İşte kemoterapi sırasında dikkat edilmesi gereken beslenme önerileri ve detayları:

1. Yeterli Kalori ve Protein Alımı

Kemoterapi, vücudun enerji ve protein ihtiyacını artırabilir. Kas kaybını önlemek ve iyileşme sürecini desteklemek için yeterli kalori ve protein alımı önemlidir. Yağsız et, balık, yumurta, süt ürünleri, baklagiller ve fındık gibi protein kaynaklarına odaklanın. Ayrıca, yüksek enerjili yiyecekler tüketmek de önemlidir. Tahıllar, meyveler, sebzeler ve sağlıklı yağlar bu süreçte vücudun ihtiyaç duyduğu kaloriyi sağlar.

Kalori Kaynakları:

• Tam tahıllar: Yulaf ezmesi, kahverengi pirinç, kinoa, bulgur
• Meyveler: Muz, elma, üzüm, mango, armut, avokado
• Sebzeler: Tatlı patates, havuç, pancar, brokoli, ıspanak
• Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, avokado yağı, hindistancevizi yağı, fındık yağı

Protein Kaynakları:

• Yağsız et: Tavuk, hindi, dana eti
• Balık: Somon, ton balığı, sardalya, alabalık
• Yumurta: Haşlanmış, omlet, menemen
• Süt ve süt ürünleri: Yoğurt, peynir, süt
• Baklagiller: Fasulye, nohut, mercimek
• Tofu ve tempeh
• Fındık ve tohumlar: Badem, ceviz, chia tohumu, keten tohumu

2. Küçük ve Sık Öğünler

Kemoterapi iştah kaybına neden olabilir. Bu nedenle, gün boyunca küçük ve sık öğünler yemek, yeterli besin alımını sağlar. Az miktarda fakat sık aralıklarla yemek yemek, mideyi rahatlatır ve iştahsızlıkla başa çıkmada yardımcı olur.

Örnek Öğünler:

• Bir avuç badem veya ceviz
• Bir parça meyve (elma, armut, muz)
• Tam tahıllı krakerler ve humus
• Smoothie (yoğurt, meyve, biraz bal ile)
• Tam tahıllı ekmek, yumurta, avokado

3. Bol Sıvı Tüketimi

Su, bitki çayları ve taze meyve suları gibi sıvılar, vücudu nemli tutar ve toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Kemoterapi dehidrasyona yol açabileceğinden, günde en az 8-10 bardak sıvı tüketmeye özen gösterin. Sıvı alımı, vücudun işleyişini destekler ve yan etkileri hafifletir.

Sıvı Kaynakları:

• Su
• Bitki çayları (papatya, nane, zencefil)
• Taze meyve suları (elma, havuç, nar)
• Elektrolit içecekleri
• Düşük şekerli spor içecekleri

4. Lifli Gıdalar

Kabızlık kemoterapinin yaygın bir yan etkisidir. Lif açısından zengin yiyecekler, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur. Tam tahıllar, sebzeler, meyveler ve baklagiller gibi lifli gıdalar, sindirimi kolaylaştırarak kabızlığı önler.

Lif Kaynakları:

• Tam tahıllar: Kepekli ekmek, kahverengi pirinç, yulaf ezmesi
• Sebzeler: Brokoli, havuç, ıspanak, enginar
• Meyveler: Elma, armut, böğürtlen, avokado
• Baklagiller: Nohut, mercimek, fasulye

5. Besin Hijyenine Dikkat

Kemoterapi bağışıklık sistemini zayıflatabilir, bu nedenle gıda kaynaklı enfeksiyonlardan kaçınmak çok önemlidir. Çiğ veya az pişmiş et, pastörize edilmemiş süt ürünleri gibi potansiyel olarak zararlı yiyeceklerden kaçının. Yiyeceklerin iyice pişirilmiş olmasına ve hijyenik bir şekilde hazırlanmasına özen gösterin.

Hijyen Önerileri:

• Çiğ et ve deniz ürünlerinden kaçının
• Yiyecekleri güvenli sıcaklıklarda saklayın
• Sebzeleri ve meyveleri iyice yıkayın
• Yiyecekleri iyi pişirin

6. Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Kemoterapi sırasında bazı yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Çiğ veya az pişmiş etler, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, açıkta satılan yiyecekler gibi potansiyel olarak zararlı yiyecekler tüketilmemelidir. Bu yiyecekler, bağışıklık sistemi zayıflamış hastalarda enfeksiyon riskini artırabilir.

Kaçınılması Gerekenler:

• Çiğ veya az pişmiş etler (sushi, carpaccio)
• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
• Açıkta satılan salatalar ve mezeler
• Sokak yemekleri
• Tütsülenmiş veya şarküteri ürünleri

7. Besin Takviyeleri

Herhangi bir vitamin veya mineral takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Kemoterapi sırasında bazı takviyeler, tedavinin etkinliğini etkileyebilir. Doktorunuz, hangi takviyelerin güvenli ve faydalı olduğunu size bildirecektir.

Takviye Önerileri:

• Multivitaminler (doktor önerisiyle)
• Omega-3 yağ asitleri
• D vitamini
• B vitaminleri
• Probiyotikler

8. Yan Etkileri Yönetmek İçin Beslenme

Kemoterapinin yaygın yan etkilerinden biri olan mide bulantısı, kuru krakerler veya zencefil tüketerek hafifletilebilir. Ağız yaraları için yumuşak ve soğuk yiyecekler tercih edilebilir. Tat değişikliklerini yönetmek için ise yiyeceklerinizi farklı baharatlar ve tatlandırıcılarla daha lezzetli hale getirebilirsiniz.

Yan Etki Yönetimi:

• Mide bulantısı: Kuru krakerler, zencefil çayı, limonlu su
• Ağız yaraları: Yoğurt, muhallebi, soğuk süt, dondurma
• Tat değişiklikleri: Limon, sirke, taze otlar (fesleğen, nane)

Kemoterapi sırasında beslenme, tedavi sürecinin daha rahat ve etkin geçmesine yardımcı olabilir. Beslenme ihtiyaçlarınız kişisel sağlık durumunuza ve tedavi planınıza bağlı olarak değişebilir, bu nedenle bir diyetisyen veya beslenme uzmanı ile çalışmak en uygun beslenme planını oluşturmanıza yardımcı olacaktır.

Yorum Yaz